تشخیص تمایز و مراحل جنسی گناد در ماهی شیربت (Tor grypus) از طریق بافت‌شناسی

تحقیق حاضر به‌منظور بررسی روند تمایز گناد ماهیان نر و ماده در ماهیان شیربت (Tor grypus) و تمایز انجام گرفت. در این بررسی، از 200 لارو شیربت در اندازه­های 10- 1 سانتی­متری و با میانگین وزن 2±5/3 گرم و طی اسفندماه 1390 تا آذرماه 1391، هر 14روز یک‌بار نمونه­گیری به عمل آمد. در آذرماه لاروها به آزمایشگاه منتقل شدند. برای تعیین مراحل رسیدگی از روش­های استاندارد بافت­شناسی، آبگیری، شفاف­سازی و پارافینه و با روش رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین و آئوزین رنگ‌آمیزی شدند. سپس برش عرضی 5 میکرونی از آن‌ها تهیه و به‌وسیله میکروسکوپ نوری مجهز به مانیتور و دوربین عکس‌برداری موردمطالعه قرار گرفتند. در ماهی نر غدد جنسی گلابی­شکل با یک نوار مزانتری تک (بیضه­های آینده ماهی شیربت) و در ماهی ماده غدد جنسی دوکی‌شکل که به پریتونئوم در هر دو طرف متصل شده بودند (تخمدان­های آینده ماهی شیربت) مشاهده شدند. سلول­های زایا همراه با گونوسیت­ها (سلول­های جنسی) 152روز بعد از تخم گشایی، در نرهای 7       سانتی­متری قابل‌مشاهده بود. در ماهی ماده اولین علائم تشخیص ریخت­شناسی در 113 روز بعد از تخم گشایی، در ماهی با طول بدن 6/4 سانتی­متر ظاهر شد. در 117روز بعد از تخم گشایی، در ماده 3/5 سانتی‌متری، اولین سلول­های اووگونیا ظاهر شدند. شکل­گیری نهایی ساختار میکروسکوپی غدد جنسی در نرها با طول 10 سانتی­متری در  300 روز و در ماده­ها با طول 9 سانتی­متری در 217 روز  رخ داد و آن نشان     می­دهد که شکل­گیری نهایی در ماده­ها نسبت به نرها زودتر اتفاق می­افتد. در ماده­های 8/6- 6 سانتی­متری، در 145- 131روز بعد از تخم گشایی، با ظهور اولین نشانه­های تمایز سیتولوژیکی، تمایز پایان یافت. درمجموع رسیدگی غدد جنسی در نرها، 300 روز بعد از تخم گشایی و در ماده‌ها زودتر از نرها و در 217 روز مشاهده شد، که باید در تکثیر مصنوعی این‌گونه مدنظر قرار گیرد.